Erfgoeddag in Groenendaal: ‘Beestig Bos’

Met als thema ‘Beestig Bos’ worden op Erfgoeddag 23 april 2023 in Groenendaal landschapsrelicten van de interactie tussen mens en dier belicht. Een van de sporen leidt recht naar de zeventiende-eeuwse paardenstoeterij.
Documentatiecentrum Vlaams-Brabant, dienst Erfgoed Provincie Vlaams-Brabant, Rijksarchief Leuven, Natuurgroepering Zoniënwoud, Natuurpunt, Natuuracademie, Agentschap Natuur en Bos, dienst Vrije Tijd Hoeilaart én onze kring sloegen voor deze dag de handen in elkaar.

Een paardenstoeterij?

In 1613 richtten aartshertogen Albrecht en Isabella een paardenfokkerij op in Groenendaal voor de beweiding en kweek van rij- en jachtpaarden. Deze stoeterij of haras van meer dan 23 hectaren bevond zich langs de IJse ten westen van de priorij van Groenendaal.

Ontdek de sporen op Erfgoeddag!

Door hoge kosten, beperkt rendement en schadelijke impact op het bomenbestand werd de haras in 1678 opgedoekt en het domein opnieuw woud. Momenteel is de omwalling met zijgrachten van ongeveer 1,7 kilometer in het boslandschap nog zichtbaar. Ook enkele verhogingen in het reliëf wijzen op de contouren van de site van de harasgebouwen. Een wolvensprong, een constructie van grachten en wallen, afgewerkt met hagen en ander materiaal, moest verhinderen dat wild uit het woud de haras binnendrong en er vernielingen aanbracht, maar ook dat omgekeerd de dieren van de haras aanplantingen in het woud beschadigden.
Aan de hand van sporen in het landschap, digitale reliëfopnames en historische kaarten, tekeningen en beleidsdocumenten uit de vorstelijke administratie krijg je op Erfgoeddag een beeld van de stoeterij.

Het programma

Tentoonstelling: Een wolvensprong in het Zoniënwoud
Van 10 tot 17 uur, bosmuseum. Gratis toegang.
Het verhaal van de ligging, opbouw en uitbating van de haras.
De tentoonstelling loopt na Erfgoeddag nog tot 10 september, tijdens de openingsuren van het bosmuseum.

Lezing: Mens en dier als landschapsvormende actoren
11 uur, bosmuseum, Groenendaal. Gratis toegang.
Door kunsthistoricus en archeoloog Pieter Rodts.
Vooraf inschrijven verplicht via: natuurpunt.be/natuuracademie
Deze lezing wordt tijdens de Archeologiedagen op 28 mei 2023 (Pinksteren) herhaald.

Wandeling: Kamelen in het Zoniënwoud?
14 uur, bosmuseum. Gratis deelname.
Gegidste wandeling van ongeveer 7 km, op zoek naar sporen van het samenleven tussen mens en dier.
Vooraf inschrijven verplicht: natuurpunt.be/natuuracademie