Parochieregisters

Tentoonstelling 150 jaar Sint-Clemenskerk – Pupiter 4

(Klik op de blauwe linken om alle beelden en/of documenten te zien. Je kunt vergroten activeren door met de muis over de scan te gaan en twee keer op ctrl te drukken.)

4.1 In de rekening van pastoor Gerrebos zien we hieronder voor het jaar 1606 de aankoop van 3 parochieregisters. Alle fysieke registers zijn echter in de loop der tijden verdwenen. Het doopregister werd eind jaren 1950 wel gemicrofilmeerd door de gemeenschap der Mormonen in de Verenigde Staten, waardoor de gegevens bewaard bleven.
(Bisschoppelijk Archief Mechelen, Lias parochie Hoeilaart, Ancien Regime)

4.2 Onder het Ancien Régime waren er verschillende tarieven voor de begravingen. Dit overzicht schetst ons de kostprijs midden 17e eeuw. Een plek in het hoogkoor van de kerk was dubbel zo duur (50 gulden) als een plek elders in de kerk (24 gulden). Op het kerkhof kostte het 8,5 gulden, de armen betaalden 4,5 gulden.
(A.RA. Leuven, Kerkelijk Archief, 22940 bis)

4.3 Het overlijdensregister verschaft ons naast de naam van de overledene en zijn overlijdensdatum soms ook de overlijdensoorzaak.
(A.RA. Leuven, parochieregister Hoeilaart jaren 1679-1680, ook digitaal beschikbaar op de pc van het gemeentearchief)

4.4 In Hoeilaart waren er door het feit dat de parochie omringd was door het Zoniënwoud meerdere huwelijken tussen bloedverwanten. Telkens diende er aan de bisschop vrijstelling wegens bloedverwantschap aangevraagd te worden. Op deze pagina was dit het geval voor 3 huwelijken, daarnaast ontvingen er zes koppels ook dispensatie voor het voorafgaandelijk aankondigen van hun huwelijk.
(A.RA. Leuven, parochieregister Hoeilaart jaren 1679-1680, ook digitaal beschikbaar op de PC van het gemeentearchief)

4.5 Tweehonderd jaar geleden werden deze inscripties van 4 grafstenen genoteerd.

Het betreft 2 pastoors (Rega en Schollaert) verder Philips De Bontridder, meier van Hoeilaart, overleden in 1616, alsook zijn echtgenote, ten slotte deze van de laatste heer van Terheide Franciscus Ignatius Pangaert, overleden in 1798 en zijn echtgenote. In principe mocht er vanaf 1784 niet meer begraven worden in een kerkgebouw.
(Hoeilaart, gemeentearchief)

4.6 Vóór de 16e eeuw beschikken we niet over parochieregisters, ook in andere parochies zijn deze slechts bij uitzondering aanwezig. In de rekening waarover we voor onze parochie beschikken voor de jaren 1556 –1557 staan de overlijdens vermeld bij de ontvangsten. In totaal overleden er tijdens deze twee jaar 21 volwassenen en 26 kinderen. We vinden er onder meer de “uytvaert vanden sceeper int Roothoff” waardoor we weten dat in de hoeve verbonden aan het Roothof, ttz. deze aan het huidige gemeentehuis, een schaapskudde aanwezig was.
(A.RA. Leuven, Kerkelijk Archief, 22945)

4.7 Naast overlijdens, opgetekend in de parochieregisters, worden ook de inkomsten van begrafenissen in de rekeningen genoteerd zoals in deze rekening van 14 december 1745 tot eind 1746. Bovendien werden hier ook telkenmale de namen van de overleden personen genoteerd.
(A.RA. Leuven, Kerkelijk Archief, 22949)

4.8 Vooraleer een kerkelijk huwelijk aangegaan werd, werd dat gedurende drie achtereenvolgende zondagen tijdens de mis aangekondigd. Wie meende dat er huwelijksbeletselen waren kon dat dan meedelen. Men kon, mits geldelijke tegemoetkoming, deze afroepingen ook (gedeeltelijk) vermijden. Hierbij een verklaring van de bisschop van Vannes (en niet Venetië) in Bretagne, dat er slechts één aankondiging geweest is bij het huwelijk van Eugénie de Man met Jules de Buisseret (24.4.1832).
Kerkelijk Archief Hoeilaart, I.5.2.2)

Historisch onderzoek en teksten: Michel Erkens