Bakhuis in Groenendaal krijgt traditionele houtoven

In Groenendaal zijn ambachtelijke ovenbouwers momenteel volop bezig de destijds verdwenen stenen oven opnieuw op te bouwen aan de achterzijde van het bakhuis.

Dit oude bakhuis was tot nu toe een verlaten gebouw, verscholen tussen de struiken op de helling aan de ingang van het bosmuseum Jan van Ruusbroec. Alhoewel het een bescheiden gebouw is, heeft het een erfgoedwaarde: het werd immers rond 1778 samen met vierkantshoeve gebouwd ter vervanging van de oude hoevegedeelten gelegen aan de ingang van de oorspronkelijke priorij.

Het bakhuis met zijn oven en toegangstrappen zijn zichtbaar op een plan uit 1784 waarop de priorij, de hoeve, de vijvers en de landerijen werden getekend naar aanleiding van de opheffing en ontruiming van de priorij.

Ten gevolge de intensieve functie van bakhuizen, zijn ze aan snel verval onderhevig. Het bakhuis in Groenendaal werd dan ook meermaals hersteld.Onder meer in 1881 was het bakhuis in een zeer vervallen toestand. Volgens de bestekken dienden de oven, de ovenmond, het dak en de muren toen hersteld te worden. Er werden ook nieuwe Boomse tegels gelegd.

Nadien verloor het bakhuis zijn oorspronkelijke functie en werd het omgebouwd tot een woning voor een ploegbaas van het domein Waters en Bossen, vermoedelijk na de Eerste Wereldoorlog. Waarschijnlijk werd tijdens deze werken de bakoven afgebroken. Resten van de fundering ervan werden teruggevonden tijdens opgravingen in de nazomer van 2019.

Na overleg met de heemkundige kring van Hoeilaart besloot het Agentschap Natuur en Bos budgetten vrij te maken om de bakoven terug op te bouwen.

Al snel kwam er het idee om aan deze bakoven een maatschappelijke functie te koppelen en in te schakelen in de educatieve werking van het bosmuseum, gerund door CVN-Natuurpunt (Centrum Voor Natuur- en milieueducatie).

Een bakoven verbindt mensen met elkaar en ook met het ambacht, de natuur en met het thema voeding. Dit project kadert dan ook in de uitbouw van Groenendaal tot een van de voornaamste onthaalpoorten van het Zoniënwoud en kreeg de steun van de gemeente Hoeilaart en NGZ (de gidsenvereniging Natuurgroepering Zoniënwoud).

Tijdens Openmonumentendag in 2019 werd door burgemeester Tim Vandenput en Patrick Huvenne van het Agentschap Natuur en Bos de figuurlijke eerste steen gelegd van de nieuwe oven.

Pas over drie maanden, wanneer de oven volledig droog is, zal er voor het eerst in gestookt kunnen worden. Dus nog even wachten voordat er brood kan gebakken worden en er workshops broodbakken kunnen georganiseerd worden in Groenendaal.

Stefaan Bockstal