Kalender 2019 is uit!

Staankalender met foto’s uit het fotoboek “Houlay”

Op 1 december 2019 zal het precies honderd jaar geleden zijn dat de gemeenteraad van Hoeilaart het voorstel goedkeurde om het kasteel van de familie de Man d’Attenrode aan te kopen. Naar aanleiding van deze verjaardag publiceert de heemkundige kring in zijn kalender 2019 foto’s van toen de baron en zijn familie nog op het kasteel woonden.

Na de ingebruikname van zijn nieuwe kasteel, lieten baron Jean-Marie de Man d’Attenrode en zijn echtgenote markiezin Marie Caroline d’Ormesson hun nieuwe optrek fotograferen door Joseph Mascré (sinds 1860 beroepsfotograaf in Brussel). De foto’s werden in een fotoboek ingeplakt met als opschrift “Houlay”. “Houlay” was de naam die de familie de Man aan haar kasteel gaf.

De foto’s kunnen gedateerd worden tussen 1866 en 1869. De kleine Elisabeth de la Rocheterie, kleindochter van de baron en geboren in 1865, staat op een van de foto’s en ook de oude kerk, afgebroken in 1870. Waarschijnlijk werden de foto’s gemaakt in de zomer van 1868 of 1869 want dochter Alix de Man is aanwezig zonder haar echtgenoot, overleden in 1866, en ook Vincent de Man, enige zoon van het echtpaar de Man-d’Ormesson, ontbreekt. Hij overleed in 1867. Ook een tweede schoonzoon overleed dat jaar. Anderzijds blijkt uit de kleding van de heren dat de rouwperiode achter de rug is. Op een van de foto’s zien we al de serres van de gebroeders Sohie. De zomer van 1868 was met 51 zomerdagen (met temperaturen boven 25 °C) warmer dan de zomer van 1869.

Het fotoboek werd samen met andere documenten in 1990 aan de gemeente Hoeilaart geschonken door Jacques de la Rocheterie, achterkleinzoon van de baron.

De kalender zal binnenkort te koop zijn bij boekhandel Domino, Gemeenteplein 2 te Hoeilaart (prijs: 8 euro). Onze steunleden 2018 krijgen de kalender cadeau (zie homepage kolom rechts, “Lid worden?”).

Wijk in de Kijker, zondag 2 september 2018: Molenweem

Herkomst foto: achive.ugent.be

Elk jaar zet de gemeente een ‘wijk in de kijker’. Op zondag 2 september zijn alle ogen gericht op de wijk Molenweem. Deze wijk omvat de Raymond Lauwersstraat, de Molenstraat, de Weemstraat en al hun zijstraten. Bij Wijk in de Kijker blijft het wijkfeest niet beperkt tot de wijk, maar alle Hoeilanders worden erbij betrokken. De Kring verleent zijn medewerking aan een wandeling, waarbij de wandelaars aan de hand van 19 oude beelden (foto’s, postkaarten, schilderij, tekening) kennis kunnen maken met hoe de wijk vroeger was.

Parcours van de wandeling:

1. Waar haalde de Molenweem zijn mosterd vandaan?

2. Luchtfoto van Molenweem (1930)

3. Bedrijf Daikibel in de verbouwde gebouwen van druivenhandelaar Van Haecht

4. Zicht op de voormalige Molenstraat, nu de Paul Malustraat

5. Zicht op de Alexis Mousinstraat

6. & 7. Zicht op het verdwenen Onze-Lieve-Vrouwwegje

8. & 9. De Weem: een hobbelige kasseistraat

10. Zicht op de Kapelstraat voor de vernieuwing

11. Zicht op het huis van De Taffe en zijn serrebedrijf

12. Zicht op de Tenboslaan met de serres van de familie Huyberechts

13. Heraanleg van de Molenstraat + Voormalige kruidenierszaak Debloem-Fluyt

14. De verlaten watermolen rond 1900

15. De watermolen, houtskooltekening van Richard Viandier (1894)

16. De watermolen, schilderij van Joseph-Charles François

17. Zicht op de Kapelstraat

18. Het Kapellestraatje

19. Kaartspelers ‘Bij den Toeper’

Programma van het wijkfeest

Het feest begint om 10.30 uur met een gezellige brunch voor de wijkbewoners. Daarna is iedereen welkom:

• 13.30 uur: wandeling met gids: De wijk op oude foto’s en postkaarten, met medewerking van de Koninklijke Heemkundige Kring Het Glazen Dorp.
• 15.00 uur: feestreceptie.
• 18.00 uur: optreden van Pieter Schrevens.
• doorlopend: schminken voor de kids, springkasteel, gratis ijsjes en fotowandeling (op eigen houtje) door de wijk.

Org. wijkcomité i.s.m. de gemeente en de Koninklijke Heemkundige Kring Het Glazen Dorp

Wie herken je op deze foto?

Deze familiefoto dateert van voor 1942. Staan er personen op die je herkent? Zo ja, laat het dan weten aan de kring.

Een ongewoon bidprentje (1882)

De kring kwam in het bezit van het bidprentje van Joannes Deveuster. De man was nog geen 30 jaar oud toen hij op 28 januari 1882 overleed aan een bloeding. Het bevolkingsregister identificeert hem als Joannes Philippus, echtgenoot van Joséphine Spreutels, eveneens uit Hoeilaart. De man had een zoon Adrien, genoemd naar zijn grootvader, Adrien Spreutels, en twee maand na zijn dood werd dochtertje Isabelle geboren. Joannes Deveuster was een van de vele Hoeilaartse slagers. Hij was ook lid van de zangkoormaatschappij “De Boschgalm”. Zijn begrafenis vond plaats in Hoeilaart een drietal dagen na zijn overlijden en er werden twee lijkdiensten (nadiensten) gehouden: op 21 en 28 februari.

Het bidprentje werd na de begrafenis gedrukt, vermits men er in de verleden tijd over spreekt. Het maakt dat men de tijd had het te laten drukken in Brussel bij F. Vanderveken. De voorzijde van het bidprentje toont een uitbeelding van het vagevuur waar de ketens van de zonde gebroken worden en bovenaan een uitbeelding van de hemel met de aanbidding van God bijgestaan door engelen.
In tegenstelling tot de voorzijde is de tekst op de achterzijde in het Nederlands. De voorzijde was vooraf gedrukt, de achterzijde kon dus gepersonaliseerd worden. Waar het de gewoonte was op deze achterzijde citaten uit het Oude en Nieuwe Testament te verzamelen vergezeld van de nodige aflaten, hebben we hier te maken met een gedicht van 16 versregels met gekruist rijm. Het wordt gevolgd door een tekst (één regel) voor een aflaat. De tekst is als volgt:

Werken, slaven in dit leven,
Doet de mensch, van jongs aan af;
En mogt ziekte hem doen beven,
Weinig denkt hy aan zyn graf.

Doch het nood lot komt beslissen,
Tis een algemeene rouw;
Voor zyn vrienden die hem missen,
En voor zyne teedere vrouw.

Vriend, rust zachtjes in de weide,
In de schoot der eeuwigheid;
Al zyn wy van een gescheiden,
‘Tis maar voor een korte tyd.
Komt bytyds naby dit graf,
Leg er uwe bede af
Prent my diep in uw gedacht
Ziedaar wat ik van u verwacht.

In tegenstelling met wat toen gebruikelijk was, is er in het gedicht geen enkele verwijzing naar God of het leven na de dood. Wie het geschreven heeft, is onbekend. Pastoor Gouffaux die eveneens dichterlijke gaven bezat, was nog niet aangekomen in Hoeilaart (kwam toe in oktober 1883). Was er bij “De Boschgalm” misschien iemand die het dichten onder de knie had? In elk geval verschilt het bidprentje grondig, zowel qua vormgeving (een gedicht) als qua inhoud, met de toen gebruikelijke bidprentjes.

Twee jaar na zijn overlijden vertrok zijn weduwe op 6 mei 1884 met de twee kinderen naar Brussel.

Wie is dit echtpaar?

Wie wordt op dit schilderij afgebeeld? Herken je deze mensen? Weet je meer over de schilder?
Het schilderij is ondertekend met ‘Rob Ronroë (?) – 1922’ en was tot voor kort in het bezit van een echtpaar uit Maleizen. Denk je er meer over te weten? Laat het dan weten aan de kring.

Zingende en musicerende engelen

Foto A-mj-1980 1 –  Wie zijn deze ‘zingende en musicerende engelen’ op een oude foto van de Lichtstoet? Herken je iemand? Laat het dan weten aan de kring.

Wie kent deze boerderij?

Foto A-de-2053 16 – Weet u waar deze foto werd genomen? Laat het dan weten aan de kring!
Antwoord: Hof Ten Trappen.

Wie woonde in dit huis? Waar staat het?

Foto A-db-694 Pk EM 672 – De kring vraagt zich af waar dit huis in Hoeilaart staat en wie er woonde of nog woont. Weet u het?
Laat het dan weten via het contactformulier.
Alvast bedankt!

Oplossing aangereikt via Facebook – Woning in de J.B. Denayerstraat nr. 30. Gebouwd in 1909. Rond 1940 bewoond door het echtpaar Jan-Baptist Derom (1891-) & Louise Demaerschalk (1893-).

Het Gemeenteplein

Naar aanleiding van de feestelijke opening van het vernieuwde Gemeenteplein, op zaterdag 2 september, blikken we even kort terug op de geschiedenis van het plein.

Het Gemeenteplein, de ‘Plaats’, is steeds het centrum van ons dorp geweest. Ze lag langs de verbindingsweg Waver-Ukkel, later Waver-Brussel. Van daaruit vertrokken de verbindingswegen naar Groenendaal, Tervuren en Overijse. Al deze oude wegen werden in de 19^e eeuwse straatnaamgeving bedacht met de term “steenweg”. De weg naar “Vure” werd wel de Jezus-Eikse Steenweg i.p.v. Tervuurse Steenweg.

Op deze plek is ook bij de afbraak van het oude kerkgebouw een Romeinse altaarsteen uit de 2^e eeuw na Christus aan het licht gekomen. Het wijaltaar toegewijd aan de “Matrones Cantrusteihiae” lag met de tekst naar de grond toe, teken dat het omgegooid werd bij de kerstening van ons dorp.

Op deze plek, die we groter moeten situeren dan het huidige Gemeenteplein , namelijk tussen Kerkstraat, Vandenputstraat, Felicéstraat en Gemeenteplein, bevonden zich in de Middeleeuwen de verschillende belangrijke gebouwen van ons dorp: kasteel, schepenhuis, hertogelijke hoeve en kerk. In het oudst bewaarde document dat over ons dorp handelt (midden 12^e eeuw) is het de hertog van Brabant die in het kasteel een beslissing bekrachtigt. Dit kasteel werd later in leen gegeven aan verschillende personen, de laatste was Hendrik van Wittem. Hij gaf het terug aan de hertog die het wegens bouwvalligheid liet afbreken in 1503.

Ook daarna bleven er waarschijnlijk nog onderdelen over. In de 17^e eeuw is er nog sprake van een “poorte”. De weduwe van dhr. Albert de Lindicq verkocht het in 1736 aan Petrus Noe, toenmalig  meier van het dorp.

In de 19^e eeuw komen we de families Speeckaert en Van In als eigenaars tegen. Begin 20^e eeuw wordt het vroegere schepenhuis afgebroken, het terrein wordt afgegraven en genivelleerd en net voor WOI worden de eerste plannen opgesteld om het Gemeenteplein te herinrichten.

Tentoonstelling: Hippodroom van Groenendaal in oude prentkaarten

Onze Kring neemt ook deel aan het evenement Royal Hippo Village. De Kring is er aanwezig met een tentoonstelling over de hippodroom van Groenendaal in oude prentkaarten.
–Wanneer? Zondag 27 augustus 2017, van 11 tot 17 uur
–Waar? Hoek Brusselsesteenweg-Jan Lindtsstraat
–Gratis

Het volledige programma van Royal Hippo Village vind je hier.
Facebook: royalhippovillage